Oudjaarsangst: Vuurwerk veroorzaakt trauma bij honden en katten, blijkt uit een Weenect-studie.

Inclusief 12 tips van kattentherapeute en -trainer Birga Dexel voor een veilige oudejaarsnacht.

• Enquête onder meer dan 650 huisdiereigenaars
• Eén op de vier huisdieren vertoont paniekreacties
• Eén op de vijf honden lijdt langdurig aan angst
• Kattenexpert en tv-presentatrice Birga Dexel geeft 12 tips voor een veilige oudejaarsnacht
• GPS-tracker: eerste veiligheidsmaatregel

Berlijn, 19 november 2024. Oudejaarsavond is voor veel huisdiereigenaars een bron van zorg: elk jaar raken talloze dieren in paniek door het luide vuurwerk en lopen ze weg.
Een recente enquête van Weenect, waaraan 652 huisdiereigenaars uit Frankrijk, België, Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland deelnamen — waaronder 476 honden- en 182 kattenbezitters — toont aan hoe sterk vuurwerk het welzijn van honden en katten beïnvloedt, en hoe een GPS-tracker kan helpen als het ergste gebeurt.

Paniekreacties bij één op de vier huisdieren: verstoppen, hijgen en vluchten

De resultaten van de enquête zijn zorgwekkend: meer dan een kwart (26%) van de ondervraagde huisdieren verstopt zich tijdens het vuurwerk, en bijna 20% probeert weg te lopen. Honden en katten reageren verschillend op het lawaai: bijna elke tweede kat (42,4%) zoekt in paniek een schuilplaats, terwijl honden vaker gaan hijgen of vluchtgedrag vertonen (21,9%).
“Voor veel katten is oudejaarsnacht, met het harde lawaai van vuurwerk en knallers, een zeer angstige tot zelfs traumatische ervaring,” legt kattenexpert Birga Dexel uit. “Daarom is het zo belangrijk om tijdig maatregelen te nemen en het dier te trainen, zodat het beter met dit jaarlijks terugkerende gebeuren kan omgaan.”

Langdurige gevolgen: één op de vijf honden lijdt blijvend aan angst

Helaas blijft de stress niet altijd van korte duur: volgens de enquête vertoont bijna een kwart van de honden en ongeveer 16% van de katten ook op lange termijn gedragsveranderingen. Veelvoorkomende symptomen zijn aanhoudende angst (bij 49,3% van de getroffen dieren), wantrouwen (20,7%) en zelfs verlies van eetlust (15,5%). Vooral honden worden sterk getroffen: meer dan 24% van de ondervraagde hondeneigenaars meldt dat hun dier blijvende stresssymptomen heeft ontwikkeld na vuurwerk.
Dexel benadrukt:
“Honden en katten kunnen als gevolg van de extreme stress tijdens oudejaarsnacht gedragsproblemen ontwikkelen. Elk jaar in januari zien we in onze praktijk een toename van angststoornissen bij katten. Naast training moeten er vooral voor buitenkatten extra maatregelen worden genomen om hen te beschermen.”

Beschermingsmaatregelen: nabijheid, afleiding en technologie

Om hun dieren te kalmeren, blijft ongeveer 70% van de huisdiereigenaars bij hun viervoeters wanneer het vuurwerk begint. Anderen proberen het dier af te leiden of brengen het naar een stillere kamer. Maar soms is dat niet genoeg: één op de tien eigenaars meldt dat hun huisdier al eens is weggelopen tijdens vuurwerk.
In zulke gevallen kan een GPS-tracker, zoals die van Weenect, extra veiligheid bieden.
“De tracker helpt om het dier snel te lokaliseren en panieksituaties zonder lange zoektochten op te lossen,” legt Birga Dexel uit. “Vooral bij buitenkatten biedt hij de nodige zekerheid, omdat je precies kunt zien waar ze zich bevinden.”

12 tips van kattentherapeute Birga Dexel voor een veilige oudejaarsnacht – ook nuttig voor hondeneigenaars

1. Belangrijkste regel: laat de kat met oudjaar niet alleen.
2. Tijdig voorbereiden met desensibilisatietraining: wacht niet tot het laatste moment. Train de kat met speciale oefeningen om harde geluiden en lichtflitsen niet als bedreigend te ervaren.
3. Psychofarmaca helpen niet op lange termijn: ze stellen het probleem alleen uit, kunnen bijwerkingen veroorzaken en de angst verergeren.
4. Overleg met buren: informeer vooraf wat er in de buurt aan vuurwerk gepland is.
5. Beweging van buitenkatten volgen: observeer het gedrag van buitenkatten in de dagen voor oudjaar, bij voorkeur met een GPS-tracker, om risicogebieden te herkennen.
6. Kat binnenhouden: laat de kat, indien mogelijk, enkele dagen vooraf al binnen en niet meer naar buiten na zonsondergang.
7. Woning ontsnappingsproof maken: houd ramen en deuren goed gesloten – een bange kat vindt snel een uitgang.
8. Veilige schuilplekken creëren: zorg voor rustige, knusse plekken, zowel hoog als laag. Sluit gordijnen en jaloezieën en laat vertrouwde geluiden (radio, tv) op de achtergrond spelen.
9. Kat niet opsluiten in één kamer: dat kan de angst versterken.
10. Normaal gedrag vertonen: katten spiegelen zich aan hun mensen. Blijf rustig en gedraag je alsof alles normaal is.
11. GPS-tracker gebruiken: mocht de kat toch ontsnappen, dan helpt een Weenect-tracker om haar snel terug te vinden. Laat de kat er tijdig aan wennen.
12. Als niets helpt: ga naar een plek waar vuurwerk verboden is, bijvoorbeeld in de Harz, op bepaalde Noordzee-eilanden of in historische stadskernen. Wen de kat eraan om mee te reizen.

Tracker: veiligheid voor huisdieren en een grote hulp bij het terugvinden van een weggelopen dier

In de enquête gaf meer dan 75% van de huisdiereigenaars aan zich veiliger te voelen met een GPS-tracker zoals Weenect wanneer het lawaai toeneemt. Vooral op oudejaarsavond, wanneer de kans op paniek en weglopen groot is, biedt de tracker een snelle manier om het dier terug te vinden en veilig thuis te brengen.
Uit het onderzoek blijkt ook dat het zoeken naar een weggelopen dier vaak tijdrovend en belastend is. Hoewel 56,5% van de dieren in de buurt van hun huis werd teruggevonden, komen niet alle dieren zo snel terug. 78,3% werd binnen enkele uren gevonden, maar ongeveer een derde (33,3%) van de eigenaars had meerdere dagen nodig om hun dier terug te halen. Dieren die meer dan drie kilometer van huis werden gevonden, waren het moeilijkst te lokaliseren.
“Een GPS-tracker kan de doorslaggevende hulp zijn wanneer elk jaar miljoenen huisdieren door vuurwerk angstig en in paniek raken. Met Weenect geven we eigenaars het juiste hulpmiddel om ervoor te zorgen dat hun dieren snel weer in veiligheid kunnen worden gebracht,” besluit Birga Dexel.

Over Birga Dexel:

Sinds 2006 ontwikkelt Birga Dexel in haar Cat Institute Birga Dexel baanbrekende, moderne, katvriendelijke en geweldloze therapie- en trainingsmethoden voor katten. Samen met haar team adviseert ze katteneigenaars bij gedragsproblemen en biedt ze opleidingen aan voor zowel particulieren als professionals.
Op televisie is ze regelmatig te zien op VOX en ARD, in programma’s als Hundkatzemaus (VOX), Die Haustierprofis (ARD), 3 Engel für Tiere, Katzenkita en Katzenjammer (VOX).
Sinds oktober 2024 kunnen kattenliefhebbers haar ook horen in de podcast Die Katzensprechstunde, die ze samen met de bekende tv-presentatrice Jana Azizi presenteert.